Dwang als psychische aandoening komt in verschillende vormen voor. Een belangrijk kenmerk zijn de rituelen, handelingen die patiënten zich genoodzaakt voelen uit te voeren. Meestal staan deze handelingen niet op zichzelf maar zijn deze het gevolg van dwangmatige gedachten (obsessies). Een obsessie is de hardnekkige gedachte dat er iets naars zal gebeuren wanneer de dwanghandeling niet wordt uitgevoerd. Patiënten begrijpen dat deze gedachten niet reëel zijn, maar desondanks kunnen ze zich hiertegen niet verzetten. Voorbeelden zijn het onnodig vaak controleren of een deur gesloten is overmatig wassen van de handen of poetsen van het huis.
